Vestibulaire ziekte

Ziekte van Menière

Deze informatie is bedoeld als een algemene inleiding op dit onderwerp. Omdat iedereen anders beïnvloed wordt door evenwichts- en duizeligheidsproblemen, moet je met je arts praten voor persoonlijk advies.

Voor een betere leesbaarheid wordt de algemene mannelijke vorm gebruikt en wordt het gelijktijdig gebruik van de taalvormen mannelijk, vrouwelijk en divers (m/v/d) vermeden. Tenzij anders aangegeven, hebben de persoonlijke benamingen die in deze patiënteninformatie worden gebruikt, betrekking op alle geslachten.

Wat is de ziekte van Menière?

De ziekte van Menière is een aandoening van het binnenoor. Mensen die lijden aan de ziekte van Menière hebben last van duizeligheid, oorsuizen en perceptief gehoorverlies. Perceptief gehoorverlies is de meest voorkomende vorm van gehoorverlies; het wordt veroorzaakt door een aandoening van het binnenoor of de gehoorzenuw.

De ziekte van Menière is vernoemd naar Dr. Prosper Menière, een Franse arts. In 1861 ontdekte Menière dat het oor de oorzaak is van duizeligheidaanvallen.

Verschillende mensen hebben verschillende symptomen. Bovendien kan dezelfde persoon soms milde en soms ernstige aanvallen hebben. Bij ernstige aanvallen kun je niet lopen.

De ziekte van Menière is chronisch en het verloop van de ziekte is progressief. In latere stadia van de ziekte kunnen de duizeligheidaanvallen afnemen of helemaal verdwijnen. Het oorsuizen en de druk op het oor blijven meestal hetzelfde, terwijl het gehoorverlies na verloop van tijd vaak verergert.

De ziekte van Menière kan niet genezen worden, maar de symptomen kunnen wel verlicht worden.

Onderzoekers weten niet precies hoeveel mensen aan de ziekte van Menière lijden. Het is mogelijk dat één op de 200 mensen de ziekte heeft, maar het kan ook veel zeldzamer zijn. De ziekte van Menière komt vaker voor bij mensen tussen de 30 en 60 jaar en treft meer vrouwen dan mannen.

Samenvatting

Wat veroorzaakt de ziekte van Menière?

Onderzoekers weten nog niet zeker wat de ziekte van Menière veroorzaakt. Waarschijnlijk wordt het veroorzaakt door een combinatie van verschillende factoren. Het onderzoek op dit gebied wordt voortgezet.

Theorie: Endolymfatische hydrops

Sommige onderzoekers geloven dat de ziekte van Menière wordt veroorzaakt door een ophoping van vocht in het binnenoor, bekend als endolymfatische hydrops. Sommige mensen hebben echter wel endolymfatische hydrops maar geen symptomen. Andere mensen met endolymfatische hydrops hebben gehoorverlies maar geen duizeligheid.

Theorie: Migraine

Een andere theorie is dat de ziekte van Menière verband houdt met migraine, tenminste bij sommige mensen. Migraine komt vaker voor bij mensen met de ziekte van Menière. Het is mogelijk dat bij sommige mensen met migraine ten onrechte de diagnose ziekte van Menière wordt gesteld.

 

Waarschijnlijk is de ziekte van Menière niet één ziekte, maar een syndroom met veel verschillende oorzaken. Het kan een reactie zijn van het binnenoor op een verwonding. Onderzoekers vermoeden verschillende mogelijke oorzaken, waaronder vasculaire factoren, genetische aanleg, auto-immuunreacties, virale infecties, allergieën, trauma, lage druk in het ruggenmerg, darmpermeabiliteit, zure reflux en veneuze drainage.

De symptomen van de ziekte van Menière zijn

  • Draaiduizeligheidaanvallen (het gevoel dat de kamer draait), die tussen 20 minuten en 12 uur kunnen duren; de meeste aanvallen duren tot vier uur.
  • Gehoorverlies en oorsuizingen in één oor, die kunnen verergeren tijdens de duizeligheidaanval
  • Een gevoel van volheid of druk op het aangetaste oor

De meeste mensen hebben alleen symptomen in één oor, maar na verloop van tijd kunnen beide oren worden aangetast.

Tijdens een aanval kunnen mensen met de ziekte van Menière last hebben van misselijkheid, overgeven en zweten. Ze kunnen problemen hebben met lopen of met hun houding. Soms komen de aanvallen met zeer korte tussenpozen na elkaar. Tussen de aanvallen hebben patiënten meestal geen of slechts zeer milde symptomen.

De symptomen van de ziekte van Menière kunnen verergeren en dan weer verbeteren. Iemand kan veel aanvallen kort na elkaar hebben en dan jarenlang geen aanvallen.

In de latere stadia van de ziekte van Menière kunnen de duizelingen vanzelf verdwijnen, hoewel patiënten meestal blijvende evenwichtsproblemen hebben. Het gehoorverlies kan blijven verergeren.

Diagnose van de ziekte van Menière

Er bestaat geen test die "positief is voor de ziekte van Menière". De diagnose wordt gesteld op basis van diagnostische criteria. Na een eerste bezoek aan je huisarts word je doorverwezen naar een neuro-otoloog of KNO-arts. Deze artsen nemen een grondige anamnese af, voeren een neurologisch onderzoek uit en doen verschillende tests om de functie van je vestibulaire systeem te beoordelen.

Je zult waarschijnlijk enkele van de volgende tests ondergaan:

  • Algemeen lichamelijk onderzoek
  • Gehoortests
  • Vestibulair functieonderzoek
  • Balanstests
  • Bloedonderzoek
  • Beeldvorming (CT- of MRI-scans)

Sommige van deze tests worden uitgevoerd om andere gezondheidsproblemen uit te sluiten. Verschillende andere aandoeningen kunnen dezelfde symptomen veroorzaken als de ziekte van Menière, dus de gespecialiseerde arts moet alle mogelijkheden overwegen voordat hij een diagnose stelt.

De diagnostische criteria voor de definitieve ziekte van Menière zijn als volgt:

  • Twee of meer spontane aanvallen van draaiduizeligheid, die elk 20 minuten tot 12 uur duren.
  • Een perceptief gehoorverlies in het lage tot middenfrequentiebereik in het aangedane oor dat minstens één keer optreedt voor, tijdens of na één van de duizeligheidaanvallen. Dit wordt gemeten met een test die audiometrie heet en die het vermogen meet om geluiden op verschillende toonhoogtes en volumes te horen.
  • Fluctuerende symptomen (gehoorverlies, oorsuizen of een vol gevoel) in het aangetaste oor.
  • De symptomen kunnen niet beter verklaard worden door een andere vestibulaire aandoening.

 

De diagnostische criteria voor de waarschijnlijke ziekte van Menière zijn als volgt:

  • Twee of meer duizelingen, die elk 20 minuten tot 24 uur duren.
  • Fluctuerende symptomen (gehoorverlies, oorsuizen of een vol gevoel) in het aangetaste oor.
  • De symptomen kunnen niet beter verklaard worden door een andere vestibulaire aandoening.

Behandeling van de ziekte van Menière

Tot op heden bestaat er geen genezing voor de ziekte van Menière en het daarmee gepaard gaande gehoorverlies. Er zijn echter wel verschillende behandelingen die de symptomen van duizeligheid kunnen verlichten.

De behandeling(en) die door uw medische team wordt (worden) voorgesteld, kan (kunnen) afhangen van de volgende factoren:

  • je leeftijd
  • hoe vaak en hoe ernstig je symptomen zijn
  • of je ook last hebt van andere ziekten zoals migraine, artritis of allergieën
  • de gezondheidstoestand van je andere oor

Het kan zijn dat de behandelend arts eerst medicijnen wil proberen, vooral als de symptomen mild zijn. Als deze niet helpen, kunnen andere methoden zoals oorinjecties of chirurgie worden voorgesteld.

Het is belangrijk om te weten dat de symptomen van de ziekte van Menière schommelen. Soms verbeteren je klachten vanzelf een tijdje. Het is daarom moeilijk te zeggen of een bepaalde behandeling werkt of dat je klachten toevallig beter werden op het moment dat je met de behandeling begon. Dit betekent ook dat het moeilijker is om geschikte behandelingen voor de ziekte van Menière te testen op hun effect.

Onderzoekers weten dat sommige behandelingen voor de ziekte van Menière absoluut niet beter werken dan een placebo. Een placebo is een vergelijkende behandeling en lijkt op de onderzochte therapie, maar heeft zelf geen effect.

Therapie optie

Dieet

Mensen met de ziekte van Menière krijgen vaak het advies om hun dieet te veranderen. Er is weinig wetenschappelijk bewijs dat deze veranderingen echt een verschil maken. Sommige mensen vinden ze echter nuttig en het is onwaarschijnlijk dat ze kwaad kunnen. Je moet daarom zelf beslissen of je een dieet wilt proberen. De meest voorkomende dieetveranderingen zijn

  • een natriumarm (zoutarm) dieet
  • minder dan 100 mg cafeïne per dag
  • Vermijd voedingsmiddelen die vaak migraine uitlokken en ook aanvallen van Menière kunnen uitlokken, zoals mononatriumglutamaat (MSG), chocolade, rode wijn, zuivelproducten en ingemaakt voedsel.

 

 

 

 

Therapie optie

Medicatie

Medicijnen voor de ziekte van Menière omvatten

  • Betahistine, dat vaak wordt voorgeschreven voor de behandeling van de ziekte van Menière. Sommige onderzoeken hebben aangetoond dat het duizeligheidaanvallen kan verlichten. Uit het grootste onderzoek met de hoogste kwaliteit van bewijs bleek echter dat het niet effectiever was dan een placebo. Het heeft bij de meeste mensen weinig bijwerkingen en zou daarom geprobeerd kunnen worden.
  • Diuretica worden vaak voorgeschreven om de ophoping van vocht in het binnenoor te verminderen. Ook hiervoor is geen overtuigend wetenschappelijk bewijs. Bovendien hebben deze medicijnen ernstigere bijwerkingen.
  • Medicatie om de ernst van duizeligheid of misselijkheid tijdens aanvallen te verminderen, zoals antihistaminica, dimenhydrinaat of, minder vaak, diazepam.

Zorg ervoor dat je je arts vertelt over alle medicijnen die je gebruikt, waaronder vitaminen, mineralen, kruidenpreparaten of vrij verkrijgbare medicijnen. Deze kunnen soms bijwerkingen veroorzaken of de werking van andere medicijnen verstoren.

Therapie optie

Oor injecties

Vergeleken met dieet en medicatie is het bewijsmateriaal voor invasievere behandelingen beter. Bij sommige behandelingen wordt medicatie via het trommelvlies zo dicht mogelijk bij het binnenoor geïnjecteerd (transtympanische injecties). In de meeste gevallen worden deze behandelingen in meerdere sessies uitgevoerd.

  • In sommige gevallen kunnen steroïde-injecties helpen. Het doel van deze behandeling is om de ontsteking te verminderen. Er zijn aanwijzingen dat steroïde injecties de frequentie en ernst van aanvallen verminderen. Er is slechts een klein risico op gehoorverlies bij behandeling met steroïden.
  • Gentamicine is een antibioticum dat de cellen in het vestibulaire (evenwichtsgerelateerde) deel van het binnenoor vernietigt. In de meeste gevallen hebben patiënten die deze behandeling krijgen geen last meer van duizeligheid. Er bestaat echter een risico op gehoorverlies bij deze behandeling. Evenwichtsproblemen kunnen ook optreden na de behandeling. In dit geval kan vestibulaire revalidatie nuttig zijn.

Therapie optie

Operatie

Het bewijs voor chirurgie is ook zwak. Bovendien brengt elke operatie risico's met zich mee en moeten vooral operaties aan het binnenoor, dat zich aan de hersenstam bevindt, zorgvuldig overwogen worden.

De volgende chirurgische maatregelen zijn beschikbaar voor de behandeling van de ziekte van Menière:

  • Endolymfatische decompressie: Bij deze operatie wordt het bot rond de zogenaamde endolymfezak verwijderd. De endolymfezak draineert het vocht uit het binnenoor. In één onderzoek verbeterden de symptomen van duizeligheid bij ongeveer tweederde van de patiënten die deze operatie ondergingen. Ongeveer hetzelfde aantal patiënten verbeterde echter ook zonder operatie! Een voordeel van deze operatie is dat het gehoor niet wordt aangetast. Er is een laag risico op lekkage van ruggenmergvloeistof tijdens deze ingreep.
  • Vestibulaire neurectomie: Tijdens deze operatie wordt de vestibulaire zenuw doorgesneden. Bij de meeste patiënten verdwijnen de aanvallen van Menière volledig na deze ingreep. Het is echter een grote operatie en er bestaat een risico op bijwerkingen, zoals lekkage van ruggenmergvloeistof, infecties of een beroerte.
  • Labyrinthectomie: Bij deze operatie wordt het hele binnenoor verwijderd. Deze operatie is daarom meestal zeer succesvol. Ze leidt echter ook tot functieverlies van het binnenoor, met ernstige evenwichtsproblemen en gehoorverlies tot gevolg. Het wordt meestal alleen uitgevoerd bij oudere patiënten of patiënten die al ernstig gehoorverlies hebben.

De meeste patiënten hebben vestibulaire revalidatie nodig na een vestibulaire neurectomie of labyrinthectomie. Wees je ervan bewust dat elke invasieve vorm van behandeling een risico met zich meebrengt: In ongeveer 40% van de gevallen zal de ziekte van Menière op de lange termijn bilateraal zijn (beide oren aantasten). Dit zou leiden tot bilaterale vestibulopathie en ernstigere beperkingen.

Therapie optie

Vestibulaire revalidatie en evenwichtstraining

Vestibulaire revalidatie is een oefentherapie. Het doel is om je hersenen te helpen opnieuw evenwichtscontrole aan te leren. De meeste mensen merken dat ze hierdoor hun dagelijkse activiteiten met meer vertrouwen kunnen uitvoeren. Vestibulaire revalidatie kan toekomstige aanvallen echter niet voorkomen. Vestibulaire revalidatie wordt meestal aanbevolen in de latere stadia van de ziekte, wanneer evenwichtsproblemen optreden en aanhouden.

Behandelingen die niet werken

Als reguliere behandelingen niet lijken te werken, is het heel verleidelijk om alternatieve methoden te proberen. Sommige behandelingen worden online aangeprezen als "wondermiddelen". Het heeft echter geen zin om geld en tijd te verspillen aan behandelingen die niet werken. Houd dit in gedachten als je nadenkt over welke behandelingen je wilt proberen.

Er zijn verschillende alternatieve behandelingen voor de ziekte van Menière voorgesteld, waaronder acupunctuur, acupressuur, nekmanipulatie, tai chi, hyperbare zuurstoftherapie, ginkgo biloba, niacine, gemberwortel, vitaminen, homeopathische middelen en zink. Er is echter geen wetenschappelijk bewijs van hoge kwaliteit dat de effectiviteit van deze behandelingen ondersteunt.

Studies hebben ook aangetoond dat het Meniett-apparaat niet effectief is. Bij het Meniett-apparaat wordt een klein beademingsbuisje in het aangetaste oor geplaatst en oefent het apparaat een pulserende druk uit op het oorvocht. Twee recente analyses van verschillende onderzoeken toonden aan dat dit apparaat niet helpt tegen de symptomen van de ziekte van Menière.

Leven met de ziekte van Menière

De volgende maatregelen zijn specifiek bedoeld voor mensen die lijden aan de ziekte van Menière. Er zijn veel andere algemene strategieën die nuttig zijn voor het omgaan met een aandoening aan het binnenoor.

Omgaan met aanvallen

Omdat aanvallen plotseling kunnen optreden, is het belangrijk om voorbereid te zijn. Bespreek met je arts welke medicijnen je kunt nemen in het geval van een aanval. Zoek uit voor welke symptomen je naar het ziekenhuis moet gaan.

Probeer tijdens een aanval het volgende te doen:

  • Ga plat op een stevige ondergrond liggen, bijvoorbeeld op de vloer.
  • Probeer je hoofd niet te bewegen.
  • Probeer je ogen open te houden en richt je blik op een vast object.
  • Eet en drink niet veel.
  • Als je door braken langer dan 24 uur geen vocht binnen kunt houden, bel dan een ambulance.

Je kunt je slaperig voelen na een aanval. Het is goed om even te rusten. Probeer echter zo snel mogelijk langzaam op te staan en beweeg voorzichtig zodat je geen angst ontwikkelt om te bewegen.

Laat je vrienden en familie weten hoe ze een aanval kunnen herkennen en wat ze kunnen doen om je te helpen. Aanvallen van Menière kunnen lang aanhouden, dus je moet nadenken over een strategie voor langdurige zorg. Deel je voorkeurszorgplan met vrienden, familie en je werkgever.

Zoek ondersteuning

Begrip van de ziekte kan je helpen ermee om te gaan. Het kan nuttig zijn om zoveel mogelijk te weten te komen over de ziekte van Menière.

Veel mensen weten niet veel over de ziekte van Menière, dus misschien moet je je familie en vrienden erover voorlichten. Laat je familie en vrienden weten of er bepaalde dingen zijn die ze kunnen doen om je te steunen.

Sommige mensen vinden het nuttig om met andere patiënten om te gaan. Steungroepen, online of persoonlijk, kunnen je helpen informatie en tips uit te wisselen en je geruststellen dat je niet alleen bent.

Wat gebeurt er nu?

Wat je in de toekomst kunt verwachten.

Omdat de ziekte van Menière voor iedereen anders is, kan je arts je waarschijnlijk niet precies vertellen wat je kunt verwachten. Sommige mensen hebben milde symptomen en slechts één of twee aanvallen per jaar. Andere mensen hebben ernstige symptomen en frequente aanvallen. Bij veel mensen volgt de ziekte een patroon van remissie en exacerbatie, dat wil zeggen dat de symptomen een tijdje beter worden en dan weer erger.

De ziekte van Menière verandert na verloop van tijd. Bij veel mensen verdwijnen de duizelingen uiteindelijk vanzelf. Het oorsuizen en de druk op het oor blijven meestal hetzelfde, terwijl het gehoorverlies erger wordt. In de latere stadia van de ziekte kunnen patiënten ernstige evenwichtsproblemen krijgen.

In de latere stadia van de ziekte van Menière krijgen sommige mensen aanvallen waarbij ze zonder waarschuwing op de grond vallen, maar niet het bewustzijn verliezen. Deze aanvallen worden Tumarkin-aanvallen genoemd. De frequentie van de aanvallen kan van persoon tot persoon sterk verschillen. In de meeste gevallen verdwijnen de aanvallen vanzelf.

Recente studies suggereren dat hoge-resolutie MRI-scans met contrastmiddel een veelbelovende manier zijn om endolymfatische hydrops op te sporen bij patiënten met een verdenking op de ziekte van Menière en om de uiteindelijke diagnose te bevestigen. Tot nu toe zijn de meeste radiologieafdelingen echter niet in staat om dit type onderzoek uit te voeren.

Veel onderzoekers hebben gesuggereerd dat de ziekte van Menière wordt veroorzaakt door een ophoping van vocht in het binnenoor. Dit resulteert in een onbalans tussen de productie van endolymfe in het binnenoor en de absorptie ervan in de endolymfezak. Recent onderzoek suggereert echter dat de endolymfezak niet alleen endolymfe absorbeert, maar ook produceert en daarom gedeeltelijk verantwoordelijk kan zijn voor te veel vocht in het binnenoor. Deze fundamentele heroverweging heeft geleid tot een experimentele chirurgische techniek waarbij het endolymfatische kanaal wordt geblokkeerd. Bij deze blokkade wordt een permanent nietje op het endolymfatische kanaal geplaatst om de endolymfatische zak te scheiden van de rest van het binnenoor. Verschillende kleine onderzoeken suggereren dat deze blokkade zou kunnen leiden tot minder duizelingen en een betere kwaliteit van leven voor mensen met de ziekte van Menière. In de kleine onderzoeken tot nu toe zijn het gehoor en de vestibulaire functie behouden gebleven. Het onderzoek naar deze techniek is nog niet afgerond en daarom raden we deze techniek, gezien de operatierisico's, voorlopig niet aan als behandeloptie.

 

Om deze patiënteninformatie zo kort mogelijk te houden, hebben we geen gedetailleerde lijst met referenties opgenomen. Deze kan echter op elk moment worden opgevraagd via info@ivrt.de.

Winkelmandje
0
Subtotaal incl. 19% BTW
Totaal termijnbetalingen
De verzendkosten worden in de volgende stap berekend.
Voucher inwisselen
Korting