Vestibulaire ziekte
Geïsoleerde otoliet disfunctie
Deze informatie is bedoeld als een algemene inleiding op dit onderwerp. Omdat iedereen anders beïnvloed wordt door evenwichts- en duizeligheidsproblemen, moet je met je arts praten voor persoonlijk advies.
Voor een betere leesbaarheid wordt de algemene mannelijke vorm gebruikt en wordt het gelijktijdig gebruik van de taalvormen mannelijk, vrouwelijk en divers (m/v/d) vermeden. Tenzij anders aangegeven, hebben de persoonlijke benamingen die in deze patiënteninformatie worden gebruikt, betrekking op alle geslachten.

Wat is geïsoleerde otolietdisfunctie?
Otolith dysfunctie is een algemene term voor één of meer aandoeningen waarbij de macula organen (sacculus en utriculus) betrokken zijn. Mensen met otolith dysfunctie hebben vaak een of meer aandoeningen aan een ander deel van het vestibulaire systeem.
Nieuw onderzoek suggereert dat sommige mensen een geïsoleerde otoliet disfunctie kunnen hebben. De gebruikelijke definitie van geïsoleerde otoliet disfunctie is abnormale functie van de maculaire organen ondanks normale functie van de halfcirkelvormige kanalen. Op dit moment is geïsoleerde otoliet disfunctie geen officieel erkende vestibulaire aandoening. De diagnose is nog steeds controversieel.
De macula organen maken deel uit van het vestibulaire systeem in het binnenoor. Dit systeem bestaat uit 10 structuren - 3 halfcirkelvormige kanalen en 2 macula-organen in elk oor. De informatie van deze evenwichtssensoren wordt via de vestibulocochleaire zenuw (8e hersenzenuw) van het binnenoor naar de hersenen gestuurd. De hersenen verwerken deze informatie zodat je rechtop kunt blijven staan of bewegen.
De drie halfcirkelvormige kanalen - de voorste, achterste en horizontale - staan loodrecht op elkaar. Ze werken als een gyroscoop om verschillende soorten draaibewegingen van het hoofd te herkennen (bijvoorbeeld wanneer je bukt om iets op te pakken of je hoofd draait om over je schouder te kijken).
De macula organen bestaan uit twee zakachtige structuren, de sacculus en de utriculus. De macula organen herkennen zwaartekracht en bewegingen in alle richtingen. Ze geven een signaal aan de hersenen wanneer je hoofd schuin staat. Dit helpt je om rechtop en in balans te blijven tijdens het lopen. De macula-organen detecteren ook veranderingen in snelheid tijdens lineaire bewegingen (lineaire versnelling) - bijvoorbeeld wanneer je gas geeft of remt in een auto. De utriculus bevindt zich horizontaal in het binnenoor en neemt voornamelijk horizontale bewegingen waar. De sacculus bevindt zich verticaal en neemt voornamelijk verticale bewegingen waar. De sacculus geeft ook informatie over de positie van je hoofd, zelfs als het niet beweegt.
De otolieten hebben de vorm van kristallen van een kroonluchter en hangen aan de wanden van de maculaire organen. Het zijn microscopisch kleine kristallen van calciumcarbonaat die op een gelatineachtig membraan liggen. Als je je hoofd schuin houdt, versnellen de kristallen ten opzichte van de haarcellen waarop ze liggen. Het bovenste en onderste deel van de haarcellen bewegen in tegengestelde richting (schuifkracht). Deze beweging wordt door de haarcellen herkend en naar je hersenen gestuurd als informatie over de positie en beweging van je hoofd.
Nieuw onderzoek suggereert dat de macula-organen mogelijk ook een rol spelen bij ruimtelijke oriëntatie (waar je lichaam zich bevindt ten opzichte van je omgeving) en geheugen.
Samenvatting
- Is een verzamelnaam voor een of meer aandoeningen waarbij het maculaire orgaan (sacculus en utriculus) betrokken is.
- De otolieten geven informatie over de positie en beweging van het hoofd door van het binnenoor naar de hersenen.
- Otolith dysfunctie kan op zichzelf staan of een probleem met een ander deel van het vestibulaire systeem betreffen, met name de halfcirkelvormige kanalen.
- Symptomen van een geïsoleerde otoliet disfunctie zijn onder andere een verkeerd gericht gevoel voor niet-roterende (niet-draaiende) bewegingen, kantelende bewegingen en vallende aanvallen.
- Er worden twee vestibulaire functietests gebruikt om de otolieten te onderzoeken.
- Vestibulaire revalidatietherapie om de otoliten te activeren lijkt te helpen.
- Onderzoekers zijn nog steeds aan het onderzoeken hoe een geïsoleerde otoliet disfunctie het beste gedefinieerd, gediagnosticeerd en behandeld kan worden.
Wat veroorzaakt geïsoleerde otoliet disfunctie?
Hoe de functie van de utriculus en/of sacculus is aangetast, terwijl andere delen van het vestibulaire systeem - met name de halfcirkelvormige kanalen - niet zijn aangetast, is momenteel niet bekend.
De onderzoekers vermoeden onder andere:
- Door de verschillende bloed- en zenuwtoevoer kan een vestibulaire stoornis slechts één deel van het vestibulaire mechanisme in het binnenoor aantasten, bijv. de maculaire organen
- Virale schade aan de utriculus en/of sacculus zonder aantasting van andere delen van het binnenoor, inclusief de halfcirkelvormige kanalen
- Selectieve hydrops (vochtophoping) van de utriculus en/of sacculus
- De anatomische structuur van de maculaire organen kan ze gevoeliger maken voor hoofdtrauma dan de meer resistente structuur van de cupula van de halfcirkelvormige kanalen.
Comorbiditeit met andere aandoeningen
Otolith dysfunctie kan op zichzelf staan of een probleem met een ander deel van het vestibulaire orgaan inhouden, met name de halfcirkelvormige kanalen. Vestibulaire aandoeningen die kunnen leiden tot disfunctie van de oogorganen zijn onder andere
- Benigne paroxismale vertigo (BPLS)
- Ziekte van Menière
- Hoofdtrauma, inclusief licht traumatisch hersenletsel (TBI)
- Aanhoudende posturaal-perceptuele duizeligheid (PPPD)
- Akoestisch neuroma
- Vestibulaire neuritis
In veel gevallen is de oorzaak van otoliet disfunctie onbekend (idiopathisch).
De symptomen van geïsoleerde otoliet disfunctie zijn nog niet duidelijk gedefinieerd. De subjectieve symptomen, die veroorzaakt kunnen worden door een storing van de oogorganen, zijn onder andere
- Ongerichte gewaarwording van niet-roterende (niet-draaiende) beweging - Beschrijvingen omvatten gevoelens van:
- Schommelen of deinen, zoals op een boot
- Lopen op sponzen, kussens of oneffen ondergrond
- De vloer verschuift of breekt onder je vandaan
- Vlotter
- Kan naar voren, achteren of opzij worden geduwd of getrokken
- Naar één kant leunen als je rechtop staat of zit
- Verwarring van boven- en onderkant (inversie illusie)
- Onbalans tijdens een snelle verandering in loopsnelheid of bij het wisselen van zittende naar staande positie
- Gevoeligheid voor veranderingen in de rijsnelheid van een voertuig, bijv. in stop-and-go verkeer
- Gevoeligheid voor opwaartse en neerwaartse bewegingen, bijvoorbeeld bij het reizen in een lift
- Terugkerende plotselinge valpartijen die zonder reden lijken te gebeuren (zogenaamde valaanvallen of tumoraanvallen)
- Wazig zicht bij hoofdbewegingen
Diagnose van geïsoleerde otoliet disfunctie
Er is momenteel geen consensus over de diagnostische criteria voor geïsoleerde otoliet disfunctie. Sommige onderzoekers stellen diagnostische criteria voor op basis van symptomen en klinische tests, die worden onderverdeeld in definitieve otoliet disfunctie en waarschijnlijke otoliet disfunctie.
In de meeste gevallen worden functiestoornissen van de oogorganen onderzocht door een neuro-otoloog of een KNO-arts die gespecialiseerd is in duizeligheid.
Deze gespecialiseerde artsen nemen een grondige medische voorgeschiedenis af, voeren een neurologisch onderzoek uit en doen verschillende tests om de functie van je vestibulaire systeem te beoordelen.
Er worden momenteel twee speciale tests gebruikt om de maculaire organen te beoordelen:
- cVEMP-test (Cervical Vestibular Evoked Myogenic Potential) (beoordeelt de sacculus)
- oVEMP-test (Ocular Vestibular Evoked Myogenic Potential) (beoordeelt de utriculus)
Abnormale VEMP-resultaten in beide oren kunnen te wijten zijn aan niet-vestibulaire oorzaken. VEMP-responsen worden bijvoorbeeld beïnvloed door het verouderingsproces en de resultaten kunnen onnauwkeurig zijn bij mensen ouder dan 65 jaar.
De subjectieve visuele verticale/horizontale (SVV/SVH) test evalueert ook de utriculus; hersenletsels kunnen de resultaten echter beïnvloeden.
Er worden waarschijnlijk twee tests uitgevoerd om een functiestoornis van het halfcirkelvormige kanaal uit te sluiten. Dit zijn de calorietest en de videokopimpulstest. Sommige abnormale resultaten kunnen ertoe leiden dat bij sommige mensen ten onrechte de diagnose geïsoleerde otolith dysfunctie wordt gesteld, terwijl de halfcirkelvormige kanalen zijn aangetast.
Behandeling van geïsoleerde otoliet disfunctie
Therapie optie

Vestibulaire revalidatietherapie lijkt nuttig te zijn, hoewel het niet goed is onderzocht in de context van geïsoleerde otolith dysfunctie. Vestibulaire revalidatietherapie is een op oefeningen gebaseerde therapie.
Voor de meeste mensen helpt vestibulaire revalidatietherapie om de verbinding tussen lichaam, ogen, hersenen en binnenoor te versterken. Tijdens vestibulaire revalidatietherapie worden uw symptomen op een veilige en gecontroleerde manier uitgelokt, zodat uw hersenen zich kunnen aanpassen. Het algemene doel is om je levenskwaliteit te verbeteren door te wennen aan je aandoening, je symptomen te verminderen en je algehele functioneren te verbeteren.
Onderzoek toont aan dat revalidatieprogramma's het meest effectief zijn als ze individueel worden aangepast. Het type, de frequentie en de intensiteit van effectieve oefeningen verschillen van persoon tot persoon. Een gecertificeerd IVRT® duizeligheid- en vestibulair therapeut kan u helpen bij het ontwikkelen van een
Wat gebeurt er nu?
Wat je in de toekomst kunt verwachten.
Er is nog veel dat we niet weten over geïsoleerde otoliet disfunctie. Onderzoekers doen nog steeds onderzoek naar de oorzaak, hoeveel mensen eraan lijden en hoe we het het beste kunnen definiëren, diagnosticeren en behandelen.
Om deze patiënteninformatie zo kort mogelijk te houden, hebben we geen gedetailleerde lijst met referenties opgenomen. Deze kan echter op elk moment worden opgevraagd via info@ivrt.de.